Zonlicht: hoe goed of slecht is het?

Zodra de winter langzaam verdwijnt en de eerste stralen zonlicht zich weer laten zien, verplaatsen enorm veel mensen zich naar buiten. Even fijn die warme zonnestralen op je huid voelen doet wonderen, zeker na een koude of gure winter. Maar waarom is dat eigenlijk? En wat zijn de voor- en nadelen van jezelf blootstellen aan zonlicht? In deze blog helpen we deze onduidelijkheid voor eens en voor altijd de wereld uit, zodat jij met een gerust hart kan genieten van de zon.

Wat is zonlicht?

Voordat we echt kunnen bepalen wat nu de goede en de minder goede aspecten zijn van zonlicht, is het wel handig om te weten wat het nu ongeveer is. De zon verspreid elektromagnetische straling die uiteindelijk de aarde bereikt. Het zichtbare gedeelte van deze straling zijn de zonnestralen die wij kunnen zien op een heldere dag. Wanneer de straling de aarde bereikt is deze al een flink stuk afgezwakt, waarmee het de ideale omstandigheden creëert voor leven op aarde.

Er zijn twee typen zonlicht die de aarde bereiken, namelijk UVA en UVB straling. Het grootste gedeelte van het zonlicht bestaat uit UVA. UVA-straling is zonlicht met een lange golf en kan tot diep in de huid doordringen. UVB daarentegen is zonlicht met een korte golf en zal daardoor minder diep in de huid doordringen.

Zonlicht weetje: Er is een derde soort UV-straal, namelijk UVC. Deze weet de aarde echter niet te bereiken omdat deze de ozonlaag niet kan passeren.

Zonlicht is zoals gezegd essentieel voor leven op aarde. Toch horen we met enige regelmaat negatieve berichten over de zon en de schadelijke gevolgen die (teveel) zonlicht kan hebben op ons lichaam. Om te beoordelen wat nu echt de positieve en negatieve effecten zijn van zonneschijn op het menselijk lichaam, werken we de belangrijke voor- en nadelen hier beneden uit.

De voordelen van zonlicht

Om te beginnen allereerst de voordelen die zonlicht kan hebben. Hieronder hebben we de drie belangrijkste voordelen uitgewerkt van blootstelling aan de zon. Hoewel deze positieve effecten wetenschappelijk bewezen zijn, kunnen ze uiteraard per persoon verschillen.

Zonlicht zorgt voor vitamine D

Wellicht het meest bekende voordeel van jezelf blootstellen aan zonlicht: het stimuleert de aanmaak van vitamine D. We krijgen ook vitamine D binnen middels onze voeding, maar meestal lukt het niet om hier voldoende van te consumeren. Zon op je huid, en in het specifiek UVB-straling, stimuleert de aanmaak van deze vitamine. De vuistregel is dat 10 tot 15 minuten al voldoende zou zijn om aan je dagelijkse dosis vitamine D te komen. Uit wetenschappelijke studies blijkt echter dat de werkelijkheid wat gecompliceerder is.

Ook interessant: Vitamine D in voeding

Zo maakt het bijvoorbeeld veel uit hoeveel van je huid blootgesteld wordt, en hoe sterk het zonlicht is. Het zonlicht is in de winter vaak een stuk minder sterk, en dat is ook juist het moment dat je lekker bent ingepakt in je winterjas en je weinig huid blootstelt aan de zon. Daarnaast heeft je huidtype ook een aanzienlijke invloed op de aanmaak van vitamine D. Mensen met een donkere huidskleur hebben meer zonlicht nodig dan mensen met een lichte huidskleur om dezelfde hoeveelheid vitamine D aan te maken. Dit komt door de grotere hoeveelheid melanine in donkere huid, oftewel pigment.

Sommige mensen gaan onder de zonnebank voor meer vitamine D aanmaak. Lees hier meer over het verband tussen de zonnebank en vitamine D.

Daarnaast zijn er ook discussies over de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine D. Sommige instanties zweren bij een hoeveelheid van 400 tot 600 IU (international units) per dag, terwijl sommige studies additionele voordelen laten zien bij hogere doseringen tussen de 1000 en 2000 IU. Er is echter wel consensus over de aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) van vitamine D, welke is vastgesteld op 4000 IU per dag. Op basis van deze gegevens, raden wij dan ook aan om je vitamine D inname te richten op hoge waardes die onder de grens van 4000 IU per dag liggen. Zeker in de wintermaanden en voor mensen die de hele dag binnen werken, is het krijgen van voldoende zonlicht vaak niet mogelijk. In die gevallen raden wij aan om je vitamine D inname aan te vullen met behulp van supplementen.

TIP: Wil jij extra vitamine D binnenkrijgen? Bekijk dan eens de hoogwaardige vitamine D-supplementen op de website van Bol.

Goed humeur

Klinkt een winterdipje je bekend in de oren? Dat zou er zomaar eens door kunnen komen doordat je (te) weinig wordt blootgesteld aan zonlicht. Wanneer we ons in de zon bevinden wordt de aanmaak van verschillende hormonen namelijk gestimuleerd, waaronder endorfine, het hormoon dat je een energiek en euforisch gevoel geeft.

Mogelijk verlichting bij huidziekten

In sommige gevallen kan de zon een positieve bijdrage leveren door klachten van bepaalde huidziekten te verminderen. Denk hierbij aan huidziekten zoals bijvoorbeeld eczeem. Heb je last van zo’n huidziekte? Raadpleeg dan altijd je huisarts voor advies omtrent de behandeling van je klachten.

De nadelen van zonlicht

Nu dat we de voordelen van zonlicht hebben behandeld is het tijd voor de minder leuke effecten, want die zijn er helaas ook. Onderstaand de drie belangrijkste nadelen die blootstelling aan de zon kan hebben op je lichaam.

Kans om te verbranden

Het meest voor de hand liggende nadeel van blootstelling aan de zon is natuurlijk de kans om te verbranden. Nu is een lichte verbranding nog goed te behandelen met een verkoelende en kalmerende crème, bij een stevige zonverbranding wordt dat een stuk lastiger. Zo kunnen er zelfs blaren op de huid ontstaan en kun je er zelfs ziek van worden. Uiteraard doet een verbrandde huid ook pijn, waardoor ook dat nog maar een reden is waarom je jezelf niet wilt verbanden in de zon.

Huidveroudering

Zonlicht draagt bij aan huidveroudering. De UVA-stralen van de zon dringen tot zo diep door in de huid dat ze het huidverouderingsproces kunnen versnellen. De UVB-stralen kunnen dit gelukkig niet, echter zijn deze in een veel mindere mate aanwezig. Als je regelmatig onbeschermd in de zon bent, loop je dus de kans om eerder de effecten van huidveroudering te zien.

Vergrote kans op kanker

Het laatste en meteen ergste nadeel dat we behandelen: onbeschermde blootstelling aan zonlicht kan de kans op kanker vergroten. Wanneer je regelmatig aan veel UVA wordt blootgesteld kan de huid beschadigen. Hierdoor is het mogelijk om een vergrote kans te hebben op huidkanker. Zorg er daarom altijd voor dat je zonnebrandcrème smeert die niet alleen beschermt tegen UVB, maar ook tegen UVA.

Hoeveel zonlicht per dag?

Oké, zonlicht heeft dus goede eigenschappen en slechte eigenschappen. Maar wat is nu de ideale hoeveelheid zon om jezelf aan bloot te stellen op een dag? Als we het hebben over de productie van vitamine D, dan varieert dit zoals eerder uitgelegd dus per situatie. In de winter zal je langer in de zon moeten zitten. Ook als je een donker huidtype hebt, heb je meer zonlicht nodig om voldoende vitamine D aan te maken. De kans dat je te veel vitamine D aanmaakt door de zon is heel erg klein, dus je kunt beter lang in de zon zitten dan kort. Wanneer je het niet doet voor de aanmaak van vitamine D, dan is er uiteraard geen specifiek richtlijn waar je jezelf aan moet houden.

Ook interessant: Vitamine D-tekort: symptomen

De uiteindelijke conclusie is dus dat je doorgaans met een gerust hart van de zon kunt genieten. Zorg er echter wel voor dat je je altijd goed beschermd door een zonnebrandcrème te gebruiken met bescherming tegen zowel UVA als UVB. De factor (SPF) die je gebruikt bepaalt niet hoe goed je beschermd wordt, maar hoe lang je beschermd wordt. Gebruik je dus een lage factor zonnebrand, zorg dan dat je je regelmatig opnieuw insmeert! Ook als je in het water bent geweest is het belangrijk om je opnieuw in te smeren. Ondanks waterbestendigheid van veel crèmes, gaat er vaak toch een deel van de bescherming verloren. Controleer voor de zekerheid ook regelmatig of je niet verbrand bent. Begint je huid te gloeien of rood te worden? Zorg dan dat je je huidt direct bedekt of de schaduw opzoekt om schade te voorkomen of te beperken.

TIP: Bestel hier direct je Veelgestelde vragen over zonlicht

We sluiten deze blog af met nog een aantal veelgestelde vragen over zonlicht die nog niet in deze blog aan bod zijn gekomen. Mocht je na het lezen nu zelf nog vragen hebben? Laat dan een bericht achter, onderaan deze pagina. We doen ons best je bericht zo snel mogelijk te beantwoorden.