Wat is muscle memory / spiergeheugen?

Wanneer je al een bepaalde hoeveelheid spiermassa hebt gehad en je vervolgens stopt met trainen, zou je na deze pauze sneller terug op niveau kunt komen door muscle memory. Tenminste, dat wordt vaak geclaimd. Maar bestaat deze vorm van spiergeheugen eigenlijk wel? En zo ja, hoe werkt dit dan? In dit artikel leggen we uit wat muscle memory is, hoe het werkt en hoe je er profijt van zou kunnen hebben.

Wat is muscle memory?

Muscle memory, ook wel spiergeheugen genoemd, is het vermogen van je spieren om zich sneller te herstellen en spiermassa terug te winnen dankzij eerdere training. Doordat je spiervezels een soort geheugen opbouwen, herstel je sneller van een trainingstop dan wanneer je de spiermassa voor de eerste keer opbouwde. Het werkt vergelijkbaar met fietsen: de eerste keer leren fietsen is moeilijk, maar zodra je het eenmaal onder de knie hebt, vergeet je het niet, zelfs na een langere pauze.

Stel je voor dat je door een gebroken bot in je arm een aanzienlijke hoeveelheid spiermassa verliest. Omdat je je arm wekenlang nauwelijks kunt gebruiken, zul je een flinke afname in zowel spiermassa als kracht ervaren. Wanneer je daarna weer begint met krachttraining, groeit de verloren spiermassa sneller terug dan wanneer je nog nooit getraind zou hebben. Dit is het effect van muscle memory: het zorgt ervoor dat je sneller terugkeert naar je oude niveau dan wanneer je dat niveau nog nooit eerder had bereikt.

Hoe werkt muscle memory?

Muscle memory, of spiergeheugen, begint bij de basisstructuur van je spieren: de spiervezels. Elke spier in je lichaam bestaat uit duizenden spiervezels, en deze vezels zijn opgebouwd uit spiercellen, ook wel spiervezelcellen genoemd. Wat spiercellen uniek maakt, is dat ze, in tegenstelling tot de meeste andere cellen in het lichaam die slechts één celkern hebben, meerdere celkernen bevatten. Dit meervoudige aantal celkernen speelt een cruciale rol in de groei en het herstel van spieren.

De celkernen in spiercellen zijn verantwoordelijk voor de productie van eiwitten. Eiwitten zijn de bouwstenen van spierweefsel en essentieel voor de groei en het herstel van spieren. Wanneer je traint, ontstaan er kleine scheurtjes in je spiervezels. Dit is een normaal en noodzakelijk proces voor spiergroei. Na de training stuurt je lichaam signalen naar de spiercellen om in actie te komen en deze scheurtjes te repareren. Dit herstelproces omvat de fusie van nieuwe spiercellen met de bestaande spiervezels, wat leidt tot een toename van het aantal celkernen in de spier.

Hoe meer celkernen er in een spiercel zijn, hoe groter het vermogen van die cel om eiwitten te produceren. Dit verhoogde vermogen leidt op zijn beurt tot meer spiergroei. Muscle memory verwijst naar dit proces waarbij eerder opgebouwde spiermassa sneller kan worden teruggewonnen nadat het verloren is gegaan, bijvoorbeeld na een periode van inactiviteit. Dit komt omdat de extra celkernen die zijn gecreëerd tijdens eerdere trainingssessies behouden blijven, zelfs als de spiermassa afneemt. Wanneer je dan weer begint met trainen, kunnen deze celkernen snel weer eiwitten aanmaken, wat resulteert in een snellere heropbouw van spiermassa.

Hoe snel kun je spiermassa terugwinnen?

Op het moment dat je al enkele jaren aan krachttraining hebt gedaan, heb je waarschijnlijk een goede hoeveelheid spiermassa opgebouwd. Dit wil dus ook zeggen dat je een flinke aanvullende hoeveelheid spiercelkernen hebt ten opzichte van toen je nog niet trainde. Hierdoor kun je spiermassa veel sneller terugwinnen. Het is echter afhankelijk van genetica, voeding, training en rust hoe snel dit kan gaan.

Wat is muscle memory in het Nederlands?

In het Nederlands betekent muscle memory gewoon spiergeheugen. Echter gezien de term muscle memory een algemeen begrip is geworden, is het gebruikelijker om de Engelse variant te gebruiken. Spiergeheugen en muscle memory zijn dus eigenlijk precies hetzelfde.

Alle voordelen van muscle memory

Het spiergeheugen wat je inmiddels hebt opgebouwd door de toename in spiercelkernen brengt vele voordelen met zich mee. Dit heeft namelijk invloed op meer dan alleen het opbouwen van je spiermassa. Onderstaand hebben we de belangrijkste voordelen van muscle memory voor je uitgewerkt.

Muscle memory op latere leeftijd

Omdat onderzoek laat zien dat er zelfs een kans bestaat dat deze celkernen voor de rest van je leven blijven bestaan (minstens 15 jaar), kan dit ook in een latere fase van je leven voordelen bieden. Dat bewegen belangrijk is weten we natuurlijk allemaal, maar als je ouder wordt, wordt dit misschien wel nóg belangrijker. Zo blijf je namelijk ook op je oude dag nog fit. Een verhoogde hoeveelheid spiercelkernen kan ervoor zorgen dat je ook op latere leeftijd meer spiermassa blijft behouden dan je leeftijdsgenoten. Hierdoor kun je beter blijven bewegen en blijft je lichaam langer fit door het opgebouwde spiergeheugen.

Het werkt motiverend

Daarnaast is muscle memory ook erg belangrijk om je motivatie hoog te houden. Stel je kunt door omstandigheden voor een langere periode niet meer trainen. Het is heel ontmoedigend als je vervolgens weer helemaal opnieuw zou moeten beginnen. Gelukkig is dat dus niet het geval. Je zult merken dat je weer vrij snel spiermassa opbouwt en kunt in een korte periode al resultaat zien. Dit werkt natuurlijk erg motiverend om te blijven trainen, zodat je in een relatief korte periode weer terug op je oude niveau bent.

Herstel sneller na een ongeval

Wanneer je iets breekt of scheurt kan het herstel erg lang duren. Muscle memory kan dit proces versnellen. Bij een breuk kun je de spieren rondom de breuk voor langere tijd niet gebruiken. Bij een spierscheur dienen je spieren niet alleen te herstellen van de scheur, maar kun je ze ook voor een lange periode niet gebruiken. Wanneer je vervolgens aan je herstel begint, is het mogelijk dat dit proces een stuk sneller verloopt door je spiergeheugen. Dit maakt het dus niet enkel voor spiermassa opbouwende doeleinden interessant, maar ook voor dergelijk herstel na een blessure of ongeval.

Afsluitend

We kunnen dus concluderen dat muscle memory daadwerkelijk bestaat en het dus voordelen met zich meebrengt. Door aan krachttraining te doen worden er meer spiercelkernen aangemaakt, die de eiwitaanmaak in de spieren stimuleren. Deze spiercelkernen blijven tenminste 15 jaar aanwezig, maar mogelijk zelfs voor de rest van je leven.

Wanneer je na een lange afwezigheid dus weer begint met trainen, kan deze verhoogde hoeveelheid spiercelkernen zorgen dat er meer eiwitaanmaak in de spier plaatsvindt. Hierdoor kun je sneller spiermassa opbouwen dan wanneer je deze spiercelkernen niet zou hebben.

Ook bij het fit blijven op oudere leeftijd of het sneller herstellen na een ongeval kan muscle memory een belangrijke rol spelen. Het is dus zeker geen verkeerd idee om eens een setje dumbbells op te pakken en wat spierversterkende oefeningen te doen. Je oudere zelf zal je dankbaar zijn.