Kokosolie is al geruime tijd een hip product dat populair is in de fitness- en gezondheidswereld. De olie is inmiddels bij elke supermarkt en supplementenwinkel te koop en staat bij menig persoon in de keuken. Waarom? Omdat kokosolie gezond is. Tenminste, dat is wat er verteld wordt. Is dat ook echt zo? In deze blog geven we uitgebreid antwoord op de vraag of kokosolie gezond is en waarom dit juist wel of niet het geval is. Daarnaast beantwoorden we nog verschillende interessante vragen met betrekking tot kokosolie.
Wat is kokosolie?
Kokosolie is een plantaardige olie die wordt gemaakt van de kokosnoot. Een kokosnoot heeft wit vruchtvlees. Dit vruchtvlees wordt geperst, waarna er een vette substantie overblijft. Dit noemen we ook wel kokosvet of kokosolie. De naam kokosvet wordt gebruikt omdat de olie op kamertemperatuur niet vloeibaar is, maar juist gestold. Het smelt pas wanneer het wordt verhit, bijvoorbeeld in de magnetron of koekenpan.
Kokosolie wordt vaak gebruikt om te koken, bakken of braden. Dit bijvoorbeeld ter vervanging van boter of olijfolie. Daarnaast wordt het door sommige mensen ook gebruikt bij het bereiken van koekjes, cakes of repen. Aangezien de olie weer stolt als deze op kamertemperatuur (of lager) komt, zorgt het voor een stevige structuur bij het bereiden van dergelijke producten.
Voedingswaarde van kokosolie
In onderstaande tabel zie je de voedingswaarde van kokosolie. De exacte samenstelling kan verschillen per merk, maar onderstaande informatie zal in grote lijnen overeenkomen met de pot kokosolie die je thuis hebt staan. Deze informatie is afkomstig van het Nederlands Voedingsstoffenbestand van het RIVM.
| Waarde | Hoeveelheid per 100 gram |
|---|---|
| Energie (kcal) | 892 |
| Eiwit (gr) | 0 |
| Koolhydraten (gr) | 0 |
| – Waarvan suiker (gr) | 0 |
| Vetten (gr) | 99,1 |
| – Waarvan verzadigd (gr) | 83,7 |
| Vezels (gr) | 0 |
Wat maakt kokosolie gezond?
Kokosvet of kokosolie krijgt het label gezond niet voor niks zou je zeggen. Onderstaand hebben we drie redenen uitgewerkt waarom kokosolie gezond zou zijn en of dit ook echt klopt. Lees daarna ook vooral verder naar de redenen waarom het juist ongezond kan zijn.
Kokosolie bevat veel laurinezuur
Kokosolie is zeer rijk aan laurinezuur. Laurinezuur staat erom bekend dat het goed zou zijn voor ons hart en onze bloedvaten. Dit ondanks dat het een verzadigd vetzuur is en we altijd horen dat verzadigde vetten ongezond voor ons zijn. Een uitgebreide meta-analyse uit 2003 onder maar liefst 60 onderzoeken bevestigd: laurinezuur heeft een positief effect op ons cholesterolgehalte. Wil dit meteen zeggen dat kokosolie gezond is omdat het veel laurinezuur bevat? Niet helemaal, aangezien de olie nog uit andere vetzuren bestaat die ook effect kan hebben op ons cholesterogehalte.
Kokosolie bevat middellange vetzuren
Kokosolie heeft middellange vetzuren, oftewel: MCT’s (medium chain triglyceride). Het menselijk lichaam kan deze relatief eenvoudig verteren en dus worden deze gemakkelijk opgenomen. Voor mensen die problemen ervaren met hun spijsvertering kan het consumeren van meer MCT’s in sommige gevallen verlichting bieden. Raadpleeg hiervoor wel eerste je huisarts. Deze kan je een verwijzing geven voor een deskundige, die je kan helpen met je spijsvertering en mogelijk een MCT-dieet.
Kokosolie is geschikt voor bakken en braden
De meeste kokosolie die te koop is, is geraffineerd. Geraffineerde kokosolie heeft doorgaans een rookpunt van ruim 200 tot 230 graden. Dit betekent dat de olie prima gebruikt kan worden voor bakken en braden.
Wanneer je een olie gebruikt met een te laag rookpunt, kunnen er schadelijke stoffen vrijkomen wanneer dit wordt overschreden door de temperatuur in de pan. Aangezien de meeste bereidingswijzen niet of amper boven de 200 graden komen, zit je met geraffineerde kokosolie doorgaans dus veilig.
Wist je dat avocado olie ook een hoog rookpunt heeft? Bekijk onze blog over avocado (olie) voor meer informatie!
Wat maakt kokosolie ongezond?
Nu we de argumenten hebben besproken die kokosolie gezond zouden maken, behandelen we uiteraard ook de andere zijde. Onderstaand de redenen waarom kokosolie juist niet gezond kan zijn en je het wellicht zelfs beter kunt vermijden.
Kokosolie bevat veel verzadigd vet
Twee meta-analyses, beide uit 2020, laten zien dat kokosolie zowel HDL-cholesterol als LDL-cholesterol verhoogd. Low-density lipoprotein cholesterol (LDL-cholesterol) wordt gezien als de slechte variant en verhoogd de kans op hart- en vaatziekten. High-density lipoprotein cholesterol (HDL-cholesterol) is dan weer goed voor ons, aangezien dit zorgt voor het verwijderen van cholesterol uit ons bloed.
Uit één van deze meta-analyses werd geconcludeerd dat het LDL-cholesterol meer toenam door de consumptie van kokosolie in vergelijking met andere oliën. De andere meta-analyse concludeerde dat zowel HDL-cholesterol als LDL-cholesterol toenam. Al met al is het dus aannemelijk dat kokosolie mogelijk zelfs een negatieve impact kan hebben op ons cholesterolgehalte. Het argument dat kokosolie gezond is door de hoeveelheid laurinezuur (en dus een positief effect zal hebben op ons cholesterolgehalte) lijkt hierdoor dus een stuk minder sterk.
Gezondheidsclaims afgewezen
Er zijn verschillende claims ingediend bij de EFSA (European Food Safety Authority) over kokosolie en de gezondheidsvoordelen die het zou hebben. Top op heden heeft geen enkele van deze claims de goedkeuring ontvangen van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid. Hieruit kunnen we concluderen dat je veel claims over kokosolie, vaak gemaakt door bedrijven die kokosolie verkopen, met een korreltje zout kan nemen.
Gezondheidsclaims die worden ingediend bij de EFSA worden best vaak afgewezen, zoals bijvoorbeeld de gezondheidsclaims van Yakult. Er is echter een soort chocolade (ja echt, chocolade!) die door de EFSA als gezond wordt gezien.
Is bakken in kokosolie gezond?
Zoals we al eerder in deze blog noemden heeft geraffineerde kokosolie een rookpunt van zo’n 230 graden. Hierdoor is het geschikt om te gebruiken voor bakken en braden. Niet alle oliën zijn hiervoor geschikt, zoals bijvoorbeeld extra vierge olijfolie. De reguliere geraffineerde olijfolie uit de supermarkt heeft daarentegen weer een vergelijkbaar rookpunt met kokosolie. Olijfolie bevat daarnaast minder verzadigde vetten dan kokosolie, maar ook minder laurinezuur.
Bakken is kokosolie is dus niet ongezond, maar er zijn goedkopere alternatieven die ook nog eens minder verzadigde vetten bevatten. Desalniettemin is kokosolie wel heel handig, doordat het op kamertemperatuur weer een vaste substantie wordt. Dit is handig voor het maken van bijvoorbeeld je eigen koolhydraat- of eiwitrepen of andere experimentele baksels die je eens wilt maken.
Bekijk hier het online aanbod kokosolie van Bol.
Dus, is kokosolie gezond of niet?
Onze conclusie is dat kokosolie bij gematigd gebruik als gezond beschouwd kan worden. Desondanks zijn we wel van mening dat het de vele gezondheidsclaims die overal op het internet te vinden zijn niet waarmaakt. Kokosolie heeft enkele voordelen, maar kan bij overmatig gebruik mogelijk nadelen opleveren, met name als het aankomt op je LDL-cholesterol. Het laurinezuur in kokosolie zou er echter juist bekend om staan een positief effect te hebben op het cholesterolgehalte. Meer onderzoek is dan ook nodig om hier echt uitsluitsel over te kunnen geven.
Je kunt kokosolie dus prima gebruiken als onderdeel van een gebalanceerd dieet. Doordat het vast is bij kamertemperatuur, is het bovendien erg praktisch voor het maken van bijvoorbeeld repen. Er zijn echter ook een hoop andere gezonde oliën. Daarom raden wij voor nu aan om overmatige inname van kokosolie te vermijden.
Veelgestelde vragen over kokosolie
We sluiten deze blog af met een aantal vragen over kokosolie die regelmatig gesteld worden. Heb je na het lezen van deze blog nu zelf nog vragen die hier beneden niet beantwoord worden? Laat je vraag dan echter onderaan deze blog en wij beantwoorden deze zo snel mogelijk.
Je kunt kokosolie gewoon in je keukenkastje bewaren. In gestolde variant (op kamertemperatuur) blijft het product erg lang goed. Bekijk de uiterste houdbaarheidsdatum natuurlijk altijd goed, maar je hoeft niet bang te zijn dat je een hele pot kokosolie binnen een maand na aanschaf leeg moet hebben.
Kokosolie is tegenwoordig bij enorm veel winkel verkrijgbaar. Kijk maar eens bij je dichtstbijzijnde supermarkt, grote kans dat ze kokosolie in hun assortiment hebben. Daarnaast is het ook te krijgen bij elke supplementen en gezondheidswinkel. Kijk bijvoorbeeld eens naar het assortiment kokosolie van Bol.
Kokosolie bevat een stuk meer verzadigde vetzuren dan olijfolie. Daar tegenover staat wel dat veel van deze vetzuren laurinezuur zijn, wat weer bekend staat om zijn positieve effect op ons cholesterolgehalte. Olijfolie daarentegen, heeft tal van wetenschappelijke onderbouwing voor de gezondheidsvoordelen. Het bevat veel enkelvoudig onverzadigde vetten evenals belangrijke vitaminen, waaronder tal van antioxidanten. Op basis hiervan lijkt olijfolie de duidelijke winnaar.
Bronvermelding
- Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Nederlands Voedingsstoffenbestand (NEVO-online)
- Mensink R.P., Zock P.L., Kester A.D.M., Katan M.B. (2003) Effects of dietary fatty acids and carbohydrates on the ratio of serum total to HDL cholesterol and on serum lipids and apolipoproteins: a meta-analysis of 60 controlled trials
- Radboud UMC. Voedingsadviezen bij een MCT-verrijkt dieet.
- Neelakantan N., Seah J.Y.H., van Dam R.M. (2020) The Effect of Coconut Oil Consumption on Cardiovascular Risk Factors: A Systematic Review and Meta-Analysis of Clinical Trials
- Teng M., Zhao Y.J., Khoo A.L., Yeo T.C., Yong Q.W., Lim B.P. (2020) Impact of coconut oil consumption on cardiovascular health: a systematic review and meta-analysis
Er zijn nog geen reacties op dit artikel.