- Wat is een crash dieet?
- Hoe is het crash dieet ontstaan?
- De gevaren van een crash dieet
- De voordelen van een crash dieet
- Crash dieet schema herkennen
- Wat is een voorbeeld van een crash dieet?
- Crash dieet middels shakes?
- Effect van een crash dieet op buikvet?
- Veelgestelde vragen over een crash dieet
- Conclusie over het crash dieet
Het crash dieet is de laatste jaren steeds populairder geworden als zeer snelle oplossing voor gewichtsverlies. Supersnelle resultaten in korte tijd en dé manier om snel je droomlichaam te bereiken. Dit zijn twee veelgebruikte claims bij deze diëten. Het is echter mogelijk dat het schadelijk is voor je gezondheid en dat het op termijn zelfs voor gewichtstoename kan zorgen. In deze blog gaan we dieper in op wat een crash dieet is, de gevaren die ze vormen voor je gezondheid en bekijken of er ook voordelen zijn. Lees dus snel verder als je benieuwd naar alles omtrent het dieet, inclusief de potentiële gevaren die het met zich meebrengt.
Wat is een crash dieet?
Een crash dieet is een dieet dat afvallen in zeer korte tijd mogelijk maakt, meestal door ernstige caloriebeperking. Vaak worden bepaalde voedselgroepen volledig uitgesloten, wat resulteert in een drastische afname van calorieën die geconsumeerd worden. Mensen gebruiken deze diëten als een snelle oplossing om af te vallen, bijvoorbeeld voor een speciale gebeurtenis, zoals een bruiloft of vakantie. Deze snelle resultaten, zonder langdurige inzet of veranderingen in levensstijl, zijn voor veel mensen erg aantrekkelijk. Het is dan ook niet voor niets dat het crash dieet tot op de dag van vandaag door enorm veel mensen wordt aangeraden én uitgevoerd.
Het crash dieet heeft echter ook een grote grijze wolk boven zich hangen. Want zeg nu zelf, een drastische beperking in je dagelijkse calorie-inname kan niet goed zijn, toch? Gelukkig krijg je hier verderop in deze blog antwoord op, nadat we eerst nog ingaan op het ontstaan van deze manier van diëten.
Hoe is het crash dieet ontstaan?
Het crash dieet zoals we dat op dit moment kennen verscheen voor het eerst in de 19e eeuw. Verschillende artsen schreven een sterk verminderde inname van koolhydraten en calorieën voor als methode om snel gewicht te verliezen. In werkelijkheid vertrouwden deze diëten gewoon op uithongering om resultaten te bereiken.
Naarmate de 20e eeuw vorderde werd de technologie op het gebied van voeding en gezondheid steeds beter. Dit zorgde ervoor dat het crash dieet meer onderzocht kon worden. Een populaire variant in deze periode was een dieet dat zich richtte op zeer weinig koolhydraten, maar wel een beperkte consumptie van eiwitten toeliet. Verschillende onderzoeken die werden verricht hebben aangetoond dat dit type crash dieet op korte termijn effectief kan zijn om mensen te helpen met afvallen.
Over de lange termijn gevolgen is inmiddels gelukkig veel meer bekend. Mensen die een crash dieet willen volgen zouden we dan ook adviseren om eerst een arts te raadplegen voordat ze deze stap zetten. Onderstaand lees je waarom dit zo is, aan de hand van de belangrijkste gevaren van het volgen van een crash dieet.
De gevaren van een crash dieet
Een crash dieet lijkt dus misschien een gemakkelijke oplossing om snel gewicht te verliezen, maar vergis je niet. Ernstige gezondheidsrisico’s en crash diëten gaan namelijk hand in hand. Van voedingstekorten tot langdurige schade aan je metabolisme, de mogelijke gevaren zijn aanwezig. In dit gedeelte zullen we de verschillende gezondheidsrisico’s onderzoeken en uitwerken. Door de potentiële gevaren van het crash dieet te begrijpen kun je een onderbouwde keuze maken voor jezelf om het wel niet te gaan doen.
Tekort aan voedingsstoffen
Een crash dieet kan leiden tot een tekort aan voedingsstoffen, omdat het vaak gepaard gaat met ernstige calorierestrictie. Dit leidt in sommige gevallen tot een beperkte opname van essentiële voedingsstoffen die het lichaam juist nodig heeft om goed te functioneren.
Veel crash diëten beperken of vermijden koolhydraten volledig. Dit is echter een bron van energie en vezels, die dus beperkt of vermeden wordt. Dit kan een negatief effect hebben op je spijsvertering en je energieniveau.
Daarnaast zijn er ook crash diëten die de inname van eiwitten beperken. Voeding met veel eiwitten is juist essentieel voor het opbouwen en herstellen van spieren, zeker tijdens een tekort aan calorieën. Een gebrek aan eiwitten kan leiden tot spierafbraak en een verzwakt immuunsysteem.
Als laatste zullen veel crash diëten ook vetten ernstig beperken. Ook gezonde vetten zijn een essentieel onderdeel van een gezond voedingspatroon. Vetten leveren energie en ondersteunen de opname van bepaalde vitamines.
Al met al kan het dus resulteren in een tekort aan voedingstoffen. Voedingsstoffen die je lichaam heel hard nodig heeft en die je liever wel gewoon consumeert.
Jojo effect op je gewicht mogelijk
Na een crash dieet is het niet ongewoon om het jojo effect te ervaren. Deze term verwijst naar de situatie waarin een groot gedeelte of zelfs al het gewicht dat iemand is afgevallen weer terugkomt zodra het normale eetpatroon weer wordt hervat. Dit hoeft overigens niet bij iedereen te gebeuren en kan worden veroorzaakt door verschillende factoren.
De meest voorkomende reden voor dit effect is te wijten aan de drastische vermindering van de calorie-inname, wat een effect kan hebben op het metabolisme. Daarnaast kan de drang om meer en ongezonder te eten na een periode van crash diëten ook een grote rol spelen om tot dit effect te komen. Het kan dus ook afhankelijk zijn van je eigen discipline om gezond te eten na afronding van het dieet.
Verandering aan je metabolisme
Je metabolisme is het proces waarbij je lichaam al het voedsel en vocht dat je consumeert omzet in energie. Wanneer je op een crash dieet gaat en de calorie inname ernstig beperkt wordt, gaat je lichaam zich hiernaar aanpassen. In deze modus vertraagt je metabolisme om energie te besparen en ervoor te zorgen dat je genoeg brandstof hebt om te overleven.
Hoewel deze aanpassing op de korte termijn nuttig kan lijken, kan deze op de lange termijn schadelijk zijn. Bij het hervatten van je normale eetpatroon kan je vertraagde metabolisme de toegenomen vraag naar energie mogelijk niet bijhouden. Dit kan leiden tot een relatief snellere gewichtstoename dan vóór het dieet.
Bovenstaande effect op je metabolisme zal waarschijnlijk niet direct gebeuren. Wanneer je voor langere tijd of meerdere keren een crash dieet volgt kan dit echter wel gebeuren.
Je verliest ook spiermassa
Verlies van spiermassa is één van de meest nadelige gevolgen van een crash dieet, aangezien het best lastig kan zijn om deze spiermassa weer opnieuw op te bouwen. Dit spierverlies kan overigens ook zorgen voor een vertraagd metabolisme, omdat spiermassa helpt meer calorieën te verbranden. Een afname in deze spiermassa kan dus zorgen voor een langzamere stofwisseling.
Het hele idee van een dieet zou juist in de meeste gevallen moeten zijn om lichaamsvet te verliezen. Bij een gebalanceerd dieet waar je de tijd voor neemt is dit ook zeker haalbaar, met minimaal spiermassa verlies. Bij een crash dieet is dit dus veel lastiger en soms zelfs onmogelijk.
De voordelen van een crash dieet
Er is eigenlijk één groot voordeel aan een crash dieet, namelijk dat je er daadwerkelijk veel lichaamsgewicht mee kan verliezen in een zeer korte tijd. Zo kun je bijvoorbeeld een paar kilogram afvallen in een week. Let er wel op dat we het dus hebben over lichaamsgewicht in het algemeen en niet specifiek over vetmassa. Je verliest namelijk ook spiermassa met het volgen van dit dieet.
Zoals je kan lezen staat dit ene voordeel tegenover de verschillende eerder genoemde nadelen. In onze optiek weegt het voordeel niet op tegen de nadelen en zou dit voldoende motivatie moeten zijn om een verantwoord dieet te volgen in plaats van een crash dieet. Wel dienen we hierbij te vermelden dat een kort crash dieet waarschijnlijk weinig tot geen blijvende schade zal aanrichten aan je lijf.
Crash dieet schema herkennen
Een crash dieet schema kan er op verschillende manieren uitzien. Heb je contact met een trainer en krijg je van deze persoon een voedingsschema en ziet dit er iets te heftig uit? Of heb je op het internet een schema gevonden en ben je benieuwd wat voor soort dieet dit is? Onderstaand een aantal zaken waar je op kan letten om een crash dieet schema te herkennen en dus mogelijk te vermijden. En onthoud: bij twijfel kun je natuurlijk altijd contact opnemen met je arts.
Caloriebeperking lijkt te hoog
De meeste crash dieet schema’s draaien om ernstige caloriebeperking, soms tot slechts 800 calorieën per dag. Dit kan zorgen voor snel gewichtsverlies, maar kan zoals je hierboven hebt gelezen ook schadelijk zijn voor je gezondheid. Is het aantal calorieën echt aan de lage kant? Laat het dan eens door een ander bekijken en wie weet kunnen zij je helpen met bepalen of je wel of niet voor dit dieet moet kiezen.
Er zijn (te) veel beperkingen
Bijna volledige beperkingen op specifieke voedselgroepen, zoals koolhydraten, eiwitten of vetten, zijn een voorbode dat je met een crash dieet te maken hebt. Het volledig vermijden van bepaalde productgroepen kan resulteren in een tekort aan belangrijke voedingsstoffen, waaronder vitamines, mineralen en essentiële vetzuren.
Het lijkt niet vol te houden
Het volgen van zo’n dieet is op de lange termijn niet houdbaar. Wanneer je een dieet krijgt voorgeschoteld waarvan je eigenlijk al direct ziet dat het niet op de lange termijn vol te houden is, dan heb je waarschijnlijk te maken met een crash dieet.
Wat is een voorbeeld van een crash dieet?
Er zijn inmiddels tal van voorbeelden van crash diëten te vinden op het internet. Onderstaand een lijstje met verschillende diëten die ook wel als crash dieet worden gezien. Dus wanneer je één of meerdere van onderstaande dieetvormen tegenkomt is het aan te raden hier niet zomaar mee te starten. Lees het eerst goed door en bespreek het desnoods met je arts, afhankelijk van je huidige gezondheid.
- Ziekenhuisdieet
- Sapkuur
- Appel-ei dieet
- Yoghurt dieet
- Soepdieet
- Fruit dieet
- Sonja Bakker dieet
- Militair dieet
Crash dieet middels shakes?
Tegenwoordig zie je veel crash diëten op basis van shakes. Fruitige smaakjes, drankjes met felle kleuren en lachende mensen die ze drinken. Dat is ongeveer hoe de gemiddelde reclame voor dergelijke shakes eruit ziet. Er is uiteraard helemaal niets mis met een maaltijdshake die je een keer neemt als aanvulling of als vervanging van een maaltijd. Een vaste maaltijd heeft altijd prioriteit, maar als het niet anders kan dan is het geen ramp om eens een shake te drinken. Een crash dieet op basis van shakes is daarentegen weer een heel ander verhaal.
Deze dieet shakes kunnen een snelle manier zijn om calorieën te verminderen, maar ze bevatten meestal weinig vezels en bieden vaak onvoldoende voedingsstoffen. Daarnaast is het ook maar de vraag of je voldoende vitaminen en mineralen kunt binnenkrijgen met dergelijke crash dieet shakes.
Effect van een crash dieet op buikvet?
Buikvet is hetzelfde als al het andere zichtbare vet op je lichaam. Het is niet mogelijk om plaatselijk vet te verbranden. Een crash dieet heeft dus geen bijzondere werking op je buikvet. Sterker nog, je zult waarschijnlijk een combinatie van vet en spiermassa verliezen, waardoor het totale gewicht dat je afvalt niet eens allemaal vetmassa is. Daarnaast is slechts een klein gedeelte van het totale vet dat je verliest ook echt buikvet. Dus het effect van een crash dieet op je buikvet is niet meer of minder dan op andere gedeeltes van je lichaam. Uiteraard is dit ook afhankelijk van waar je het meeste vet vasthoudt.
Krijg dus niet te grote verwachtingen, want het gewenste resultaat kan wellicht toch nog langer duren dat je hoopt. En juist op zo’n moment willen mensen nog wel eens doorslaan met een crash dieet en te lang doorgaan. In dat scenario is de kans dus groter op de negatieve effecten die we hierboven geschetst hebben. Wil je een verantwoorde oplossing? Begin dan op tijd met een redelijk dieet, zodat je op je gemak onder andere je buikvet kunt verliezen.
Veelgestelde vragen over een crash dieet
Voordat we de blog helemaal afsluiten beantwoorden we nog een paar veelgestelde vragen. Staat jouw vraag hier nu nog niet tussen? Geen probleem. Laat onderaan deze blog een bericht achter en wij zullen deze zo snel mogelijk voor je beantwoorden.
Ja, je kan op gewicht blijven na een crash dieet, maar dit is wel lastig. De kan bestaat namelijk dat je metabolisme is vertraagd, waardoor je minder calorieën verbrandt dan voorheen. Hierdoor kun je dus sneller aankomen na het volgen van zo’n dieet. Tevens kunnen de verlangens naar snacks en andere lekkernijen dermate hoog zijn na zo’n dieet, dat je wat sneller naar de snacks grijpt. Ook dat kan er voor zorgen dat je weer aankomt in gewicht.
In onze optiek is er geen beste crash dieet. Wij vinden dat je te allen tijde goed voor je lijf moet zorgen en dat geldt ook op het gebied van je lichaam. Een verantwoorde keuze in onze optiek is het volgen van een dieet waarbij je in een licht calorieën tekort zit en de hoeveelheid calorieën de je consumeert langzaamaan blijft verminderen, naarmate je ook afvalt.
In principe is elk crash dieet te volgen voor het aantal dagen dat je zelf wilt, afhankelijk van hoe tevreden je bent met het resultaat. Desalniettemin raden wij dit dus niet aan en zouden wij een dieet adviseren dat voor langere tijd te volgen is.
Sommige crash diëten dien je een week lang vol te houden. Dit is natuurlijk erg lang als je kampt met een tekort aan voedingsstoffen elke dag. We raden dan ook aan om niet te kiezen voor een dieet van een week, maar juist voor een regulier dieet dat je kan volhouden. Het enige dat je hoeft te doen is wat eerder te beginnen dan slechts een week van tevoren.
Conclusie over het crash dieet
We kunnen dus concluderen dat een crash dieet een manier van diëten is waarbij je in een zeer groot calorietekort komt en op deze wijze in een korte tijd probeert af te vallen. Daar waar dit in sommige gevallen ook zeker zal lukken, is dit doorgaans niet te manier hoe je zou willen afvallen. Mits je geen atleet bent die voor een wedstrijd een bepaald gewicht moet bereiken, zou een crash dieet geen serieuze optie moeten zijn.
Afvallen kan lastig zijn, maar een uitgedacht dieet waarbij je het lichaam de tijd geeft om te wennen aan de wijzigingen op het gebied van calorie-inname, is veel waardevoller. Zo geef je het lichaam de tijd om zich aan te passen. Op deze wijze zal het resultaat ook gemakkelijker vast te houden zijn en zal je lichaam ook meer spiermassa weten vast te houden. Ook zorg je ervoor dat je alsnog alle belangrijke vitaminen en mineralen weet binnen te krijgen, daar waar dit bij een crash dieet een stuk lastiger zal zijn.
De keuze is uiteraard geheel aan jezelf. Kies je voor een crash dieet en heb je een medische achtergrond? Informeer dan altijd even bij je arts of dit geen (nadelige) gevolgen kan hebben. Wil je liever helemaal geen dieet? Lees dan eens deze blog over afvallen zonder dieet. Succes!
Bronvermelding
- De Souza, A.M.A., Ecelbarger, C.M., Sandberg, K. (2021). Caloric Restriction and Cardiovascular Health: the Good, the Bad, and the Renin-Angiotensin System
https://journals.physiology.org/doi/full/10.1152/physiol.00002.2021 - Rossi, A.P. et al. (2019). Weight Cycling as a Risk Factor for Low Muscle Mass and Strength in a Population of Males and Females with Obesity
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/oby.22493 - Coutinho, S.R. et al. (2018). The impact of rate of weight loss on body composition and compensatory mechanisms during weight reduction: A randomized control trial
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28479016/ - Weiss, E.P. et al. (2017) Effects of Weight Loss on Lean Mass, Strength, Bone, and Aerobic Capacity
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27580151/
Er zijn nog geen reacties op dit artikel.